تبارشناسی روشنفکری در تاریخ مشروطة ایران (سال‌های 1285 تا 1305)

Authors

  • ابراهیم توفیق مدرس مدعو گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
  • فرجاد ناطقی دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
Abstract:

مقالۀ حاضر به بررسی جامعه‌شناختی اهتمام روشنفکران در ساخت نخستین دولت مدرن در ایران پرداخته است. به‌گونه‌ای‌که امکان تحلیل تاریخی مقولۀ روشنفکری را در دوران مشروطه از سال 1285 تا 1305 به دست می‌دهد. ارتباط گفتمان‌های سیاسی روشنفکران با مناسبات قدرت به شیوه‌ای فوکویی تحت تحلیل تبار تاریخی قرار گرفته است. نتیجۀ بررسی‌ها در این مقاله نشان می‌دهد که معرفت‌های متفاوت شکل‌گرفته در هر گفتمان و کردارهای گفتمانی ناشی از آنها در درون مناسبات قدرت، زمینه‌های چرخش گفتمان‌های روشنفکری به گفتمان‌های بوروکراتیک و به دنبال آن تغییر نظام سیاسی را در نوعی عدم استمرار تاریخی فراهم آورده است.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تبارشناسی روشنفکری در تاریخ مشروطه ایران (سال های ۱۲۸۵ تا ۱۳۰۵)

مقالۀ حاضر به بررسی جامعه شناختی اهتمام روشنفکران در ساخت نخستین دولت مدرن در ایران پرداخته است. به گونه ای که امکان تحلیل تاریخی مقولۀ روشنفکری را در دوران مشروطه از سال 1285 تا 1305 به دست می دهد. ارتباط گفتمان های سیاسی روشنفکران با مناسبات قدرت به شیوه ای فوکویی تحت تحلیل تبار تاریخی قرار گرفته است. نتیجۀ بررسی ها در این مقاله نشان می دهد که معرفت های متفاوت شکل گرفته در هر گفتمان و کردارها...

full text

روشنفکری و سیاست در گذر تاریخ

روشنفکری‌ و سیاست‌ پیوندی تنگاتنگ‌ و دیرینه‌ را با هم‌ یدک‌ می‌کشند. این‌ مقاله‌ درصدد است‌ تا ضمن‌ باز تعریف‌ مفهوم‌ روشنفکری‌، ارتباط‌ بین‌ این‌ مفهوم‌ و سیاست‌ را در طول‌ شش‌ دوره‌ از تاریخ‌ تمدن‌ غرب‌ بررسی‌ کند: 1) دوره‌ یونانی‌ ـ رومی‌ (تا سده‌ 5 میلادی‌)، 2) مسیحیت‌ دوره‌ اول‌ از سده‌ 5 تا سده‌ 11 میلادی‌، 3) مسیحیت‌ دوره‌ دوم‌ از سده‌ 11 تا سده‌ 16 میلادی‌، 4) از ظهور دولت – ملت ها‌ تا ...

full text

هنچاکیان در انقلاب مشروطة ایران

چکیده حزب هنچاک از قدیمی‌ترین احزاب ارمنی بود که حوزة فعالیتش علاوه‌بر ارمنستان، روسیه، و عثمانی، ایران را نیز شامل می‌شد. رقابت آنان با احزاب ارمنی دیگر همانند داشناکسوتیون که هر دو در اواخر قرن نوزده تأسیس شده‌ بودند، به داخل مرز‌های ایران عصر مشروطه کشیده شد. هر‌چند بنابر شرایط، نام حزب رقیب (داشناکسوتیون) در تارک مبارزات مشروطه‌خواهی مردم ایران بیش‌تر درخشید، نمی‌توان از تأثیرات فکری و سیا...

full text

تبارشناسی جریان سیاسی اصلاحات و رابطه‌ی آن با قرائت روشنفکری دینی پس ‌از انقلاب اسلامی ایران

شکل‌گیری هویت اجتماعی مستلزم عوامل زمینه‌ساز آن در نظام اجتماعی است. شناخت ‌و بررسی این موضوع، در این پژوهش بر اساس چهارچوب نظری با رویکرد تحلیلی و ترکیبی جامعه‌شناسی و روانشناسی اجتماعی در سطوح کلان، خُرد و تلفیقی انجام شده‌است. مسئله اصلی که در نمونه آماری 445 نفری دانشجویان دانشگاه تهران با روش نمونه‌گیری احتمالی طبقه‌ای از جوانان آزمون‌شده، این‌است که آیا نظام اجتماعی در جامعه ما از طریق عوا...

full text

تبارشناسی از نیچه تا فوکو

فوکو معمولاً در آثار پیش از دهۀ 1970 از دیرینه شناسی و در آثار پس از آن، با تأثیرپذیری از نیچه، از تبار‌شناسی بهره می‌گیرد به گونه ای که، با نقشی اساسی این دو روش در تحلیل‌های فوکو، می‌توان از دو دورۀ مهم و متمایز دیرینه شناختی و تبارشناختی نزد فوکو سخن گفت. نگارندگان، پس از ترسیم خطوط کلی تبارشناسی نیچه و دیرینه شناسی فوکو، چگونگی گذر فوکو از دیرینه شناسی به تبارشناسی، و پیامدهای این دگرگونی ر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 4

pages  160- 186

publication date 2014-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023